Επενδύοντας στο μέλλον: Τι είναι το πρόγραμμα “Εξοικονομώ – αλλάζω συσκευή” για επιχειρήσεις στην Ελλάδα;
Το πρόγραμμα “Εξοικονομώ” έχει καθιερωθεί στην Ελλάδα με στόχο την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση των εκπομπών ρύπων άνθρακα για την προστασία του περιβάλλοντος. Αν και έχει επικεντρωθεί στις κατοικίες, πλέον έχει επεκταθεί και στον επιχειρηματικό τομέα, παρέχοντας στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να επενδύσουν σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης.
Πώς λειτουργεί το “Εξοικονομώ” για επιχειρήσεις;
Το πρόγραμμα “Εξοικονομώ” για επιχειρήσεις λειτουργεί με την επιχορήγηση της χρηματοδότησης για έργα που στοχεύουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις μπορούν να υποβάλουν αίτηση για διάφορα μέτρα, όπως η αναβάθμιση του εξοπλισμού, η εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων φωτισμού, η μόνωση κτιρίων και η ανανέωση των συστημάτων κλιματισμού και θέρμανσης. Η χρηματοδότηση προέρχεται από δημόσιους πόρους και μπορεί να καλύψει ένα μεγάλο ποσοστό του συνολικού κόστους των έργων.
Πλεονεκτήματα για τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων
Για τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, η συμμετοχή στο πρόγραμμα “Εξοικονομώ” προσφέρει πολλαπλά οφέλη. Καταρχάς, μέσω της επιχορήγησης, οι επιχειρήσεις μπορούν να επενδύσουν σε αναβαθμίσεις που θα μειώσουν το κόστος λειτουργίας τους στο μακροπρόθεσμο. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη μείωση του λογαριασμού ενέργειας, την αύξηση της αποδοτικότητας της παραγωγής ή ακόμη και τη βελτίωση της εικόνας της επιχείρησης ως περιβαλλοντικά υπεύθυνη.
Επιπλέον, η επένδυση σε μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης βοηθάει τις επιχειρήσεις να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία περί προστασίας του περιβάλλοντος και να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες περιβαλλοντικές προκλήσεις. Επιπλέον, η επένδυση σε ενεργειακή απόδοση μπορεί να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης, καθώς η αποδοτική χρήση των πόρων ενδυναμώνει τη θέση της στην αγορά.
Συνολικά, το πρόγραμμα “Εξοικονομώ” για επιχειρήσεις προσφέρει μια ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να επενδύσουν στο μέλλον τους, μειώνοντας το κόστος λειτουργίας τους και συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος. Η συμμετοχή σε αυτό το πρόγραμμα μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη και τη μείωση του αντίκτυπου της επιχείρησης στο περιβάλλον.
“Εξοικονομώ” για επιχειρήσεις: Προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα επιδότησης
Οι κύριες προϋποθέσεις συμμετοχής για τις επιχειρήσεις είναι οι εξής:
- Επιλέξιμη Δραστηριότητα (ΚΑΔ) – Ελέγξτε τους επιλέξιμους ΚΑΔ εδώ.
- Νόμιμη Λειτουργία και Άδεια: Η επιχείρηση πρέπει να λειτουργεί νόμιμα και να διαθέτει τις απαραίτητες άδειες. Δεν πρέπει να αντιμετωπίζει νομικά ζητήματα και να μην έχει εκκρεμεί διαδικασία ανάκτησης ενισχύσεων κατά την υποβολή της αίτησης επενδυτικού σχεδίου.
- Μόνο μία Επενδυτική Πρόταση: Κάθε επιχείρηση μπορεί να υποβάλει μία μοναδική επενδυτική πρόταση ανά ΑΦΜ κατά τη διάρκεια ισχύος της πρόσκλησης και να δηλώσει υπεύθυνα ότι οι δαπάνες δεν έχουν ήδη χρηματοδοτηθεί από άλλα προγράμματα.
- Ιδιοκτησία ή Σύσταση Επικαρπίας: Η επιχείρηση πρέπει να έχει ιδιοκτησία ή νόμιμη σύσταση επικαρπίας για τουλάχιστον οκτώ (8) έτη από την υποβολή της αίτησης. Απαιτείται επίσης δήλωση του ιδιοκτήτη σχετικά με την υποβολή της πρότασης και τη συμφωνία για τις εργασίες που προτείνονται για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.
- Πρόνοια για Άτομα με Αναπηρία: Η επιχείρηση πρέπει να διασφαλίζει κατάλληλες υποδομές και υπηρεσίες για την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία κατά τη διάρκεια της δράσης/επένδυσης.
- Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ): Πρέπει να έχει εκδοθεί ΠΕΑ για το ή τα κτίρια που περιλαμβάνονται στο επενδυτικό σχέδιο, επιτυγχάνοντας τους ενεργειακούς στόχους του προγράμματος.
Προσοχή: Η απλή συμμετοχή στη δράση δεν είναι αρκετή. Για την ολοκλήρωση της επιδότησης, υπάρχουν συγκεκριμένοι ενεργειακοί στόχοι που πρέπει να πραγματοποιηθούν κατά την εκτέλεση των ανακαινίσεων. Απαιτείται εξοικείωση με τους ενεργειακούς παράγοντες του κτιρίου και τον εξοπλισμό που θα χρησιμοποιηθεί, προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιτυχής ολοκλήρωση και η επιδότησή του.
Ενεργειακοί στόχοι
Τα έργα που επιδοτούνται πρέπει να πληρούν τους ελάχιστους ενεργειακούς στόχους του προγράμματος, οι οποίοι είναι οι εξής:
- Μείωση εκπομπών CO2 κατά τουλάχιστον 35%.
- Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 40%.
- Αναβάθμιση της ενεργειακής κατηγορίας βάσει Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) κατά τουλάχιστον δύο (2) ενεργειακές κλάσεις σε σύγκριση με την υφιστάμενη κατάταξη (ή υποχρεωτικά τάξη Β+ σε περίπτωση ριζικής ανακαίνισης), εφόσον αφορά αναβάθμιση κτιριακών υποδομών που υπόκεινται στις διατάξεις του Νόμου 4122/2013.
Προϋπολογισμός επενδυτικών σχεδίων ενεργειακής αναβάθμισης
Ο προϋπολογισμός των επενδυτικών προτάσεων που ενισχύονται, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας δαπάνης και της ιδιωτικής συμμετοχής (χωρίς τον ΦΠΑ), έχει τα ακόλουθα όρια:
Κλάδος Τουρισμού: Η δημόσια δαπάνη δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ (500.000 €).
Κλάδος Εμπορίου και Υπηρεσιών: Η δημόσια δαπάνη δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων πενήντα χιλιάδων ευρώ (250.000 €).
Δαπάνες Συμβουλευτικών/Υποστηρικτικών Εργασιών: Οι δαπάνες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το επτά τοις εκατό (7%) του προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου, με μέγιστο ποσό υποστηρικτικών δαπανών τις 30.000 €.
Βασικό Όριο: 1,8€ / KWh εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας.
Συνεπώς, ο προϋπολογισμός (συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας δαπάνης, της ιδιωτικής συμμετοχής και του ΦΠΑ) δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 1,80 € ανά KWh εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας, όπως προκύπτει από το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης ή την Έκθεση Αποτελεσμάτων Ενεργειακού Ελέγχου.
Επιλέξιμες δαπάνες
Οι επιλέξιμες δαπάνες διαιρούνται σε δαπάνες που σχετίζονται με την υλοποίηση των επεμβάσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση και σε άλλες υποστηρικτικές δαπάνες.
Δαπάνες για την υλοποίηση ενεργειακής αναβάθμισης:
- Εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης στο κτίριο, όπως θερμομόνωση δομικών στοιχείων, αντικατάσταση διαφανών δομικών στοιχείων, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης κλπ
- Εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης του συστήματος φωτισμού, εσωτερικά και εξωτερικά, όπως αντικατάσταση φωτισμού με νέες τεχνολογίες LED, εγκατάσταση αυτοματισμών σύζευξης φυσικού με τεχνητό φωτισμό, εγκατάσταση αυτοματισμών για τη μείωση της κατανάλωσης λόγω απουσίας/παρουσίας υπαλλήλων (αυτόματος φωτισμός) κλπ
- Εργασίες εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα θέρμανσης χώρων, όπως αντικατάσταση λέβητα με αντλία θερμότητας, ενίσχυση θερμομόνωσης στα δίκτυα διανομής, αντικατάσταση θερμοστατών
- Εργασίες εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα εξαερισμού χώρων, όπως αντικατάσταση κλιματιστικών με νεότερης τεχνολογίας που ελέγχονται από ηλεκτρονικές διατάξεις (inverters), ενίσχυση θερμομόνωσης στα δίκτυα διανομής
- Εγκατάσταση συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως ηλιακά θερμικά συστήματα
- Αντικατάσταση ενεργοβόρου εξοπλισμού που αφορά την παραγωγική διαδικασία των παρεχόμενων υπηρεσιών (π.χ. φούρνοι, ψυγεία)
- Εγκατάσταση συστήματος αντιστάθμισης
- Εγκατάσταση συστημάτων αυτοματισμού, ελέγχου και διαχείρισης σε τοπικό και σε κεντρικό επίπεδο (Building Energy Management System, Energy Management System)
Μη επιλέξιμες δαπάνες:
- Δαπάνες που δε συμβάλλουν άμεσα στην επίτευξη μεγαλύτερης ενεργειακής απόδοσης
- Αντικατάσταση καυστήρων και λεβήτων με καυστήρες ή λέβητες ορυκτών καυσίμων
- Εργασίες συντήρησης
- Κινητά στοιχεία που δεν είναι μόνιμα (π.χ. κουρτίνες, εσωτερικές περσίδες, κλπ.)
- Εξοπλισμός που δεν συνεισφέρει στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου
- Εργοδοτικές εισφορές για κατασκευαστικές εργασίες και δαπάνες που αφορούν δασμούς και τέλη
Δαπάνες για άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες:
- Υπηρεσίες Ενεργειακού Ελεγκτή, όπως ορίζεται από τον Νόμο 4342/2015 και τη σχετική Υπουργική Απόφαση 178679/04.07.2017, για τη διενέργεια Ενεργειακού Ελέγχου και την αποτίμηση του Ενεργειακού Στόχου
- Υπηρεσίες Ενεργειακού Επιθεωρητή, σύμφωνα με τον Νόμο 4122/2013 και την αντίστοιχη Υπουργική Απόφαση 178581/30-06-2017, για την έκδοση Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης
- Ανάπτυξη και πιστοποίηση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης σύμφωνα με το πρότυπο ISO 50001
- Υπηρεσίες Συμβούλου παρακολούθησης και διαχείρισης
- Εκπόνηση μελετών και ερευνών οποιουδήποτε είδους που απαιτούνται για την υλοποίηση της έκθεσης αποτελεσμάτων του ενεργειακού ελέγχου, σχετικά με τους στόχους της δράσης
Ποσοστό επιδότησης
Τα ποσοστά επιδότησης για τα επενδυτικά σχέδια, αναφορικά με το σύνολο των επιλέξιμων δαπανών, κυμαίνονται από 40% έως 50%. Αναλυτικά:
Για τις Μικρές και πολύ Μικρές Επιχειρήσεις:
- Οι δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας επιδοτούνται με ποσοστό 50%-65%
- Οι λοιπές υποστηρικτικές δαπάνες επιδοτούνται με ποσοστό 40%
Για τις Μεσαίες Επιχειρήσεις:
- Οι δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας επιδοτούνται με ποσοστό 40%-55%
- Οι λοιπές υποστηρικτικές δαπάνες επιδοτούνται με ποσοστό 40%
Για τις Μεγάλες/Πολύ Μεγάλες Επιχειρήσεις:
- Οι δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας επιδοτούνται με ποσοστό 30%-45%
- Οι λοιπές υποστηρικτικές δαπάνες επιδοτούνται με ποσοστό 40%
Κατηγορίες επιχειρήσεων στην Ελλάδα βάσει μεγέθους και τζίρου:
Πολύ Μικρή Επιχείρηση: Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει επιχειρήσεις με λιγότερους από 10 εργαζομένους και ετήσια εισοδήματα που δεν υπερβαίνουν τα 2 εκατομμύρια ευρώ.
Μικρή Επιχείρηση: Εδώ συμπεριλαμβάνονται επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζομένους και ετήσια εισοδήματα που δεν υπερβαίνουν τα 10 εκατομμύρια ευρώ.
Μεσαία Επιχείρηση: Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει επιχειρήσεις με λιγότερους από 250 εργαζομένους και ετήσια εισοδήματα που δεν υπερβαίνουν τα 43 εκατομμύρια ευρώ.
Μεγάλη Επιχείρηση: Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 250 υπαλλήλους και έχουν ετήσια έσοδα άνω των 50.000.000 ευρώ, ενώ ο ετήσιος ισολογισμός τους υπερβαίνει τα 43.000.000 ευρώ.
Πώς λειτουργεί η αξιολόγηση & ένταξη στο πρόγραμμα;
Οι αιτήσεις που είναι επιτυχείς είτε επιλέγονται μέχρις ότου εξαντληθεί η διαθέσιμη δημόσια χρηματοδότηση του προγράμματος είτε μέχρι να καλυφθούν όλες οι αιτήσεις, εάν υπάρχει επαρκής δημόσια χρηματοδότηση, και εντάσσονται στον κατάλογο των επιλέξιμων αιτήσεων για χρηματοδότηση.
Οι υπόλοιπες αιτήσεις που υποβάλλονται μέχρι τη λήξη του προγράμματος και εάν η διαθέσιμη δημόσια χρηματοδότηση του προγράμματος έχει εξαντληθεί, θα εισέρχονται στον κατάλογο των επιλαχόντων αιτήσεων με βάση την σειρά υποβολής τους.
Συνολικά, η ταχύτητα υποβολής πλήρους αίτησης έχει κρίσιμο ρόλο στην ένταξη στο πρόγραμμα Εξοικονομώ-Επιχειρώ, καθώς οι πόροι του προγράμματος δεσμεύονται με σειρά προτεραιότητας.
Ποια είναι η διάρκεια υλοποίησης έργων;
Η περίοδος υλοποίησης κάθε πρότασης δεν πρέπει να ξεπερνά τους δεκαπέντε (15) μήνες από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ένταξης της πρότασης.
Προϋπολογισμός δράσεων
Για τους κλάδους Εμπορίου και Υπηρεσιών χορηγούνται επιδοτήσεις για έργα με συνολικό προϋπολογισμό επένδυσης έως και 250.000 €.
Για τον κλάδο του Τουρισμού χορηγούνται επιδοτήσεις για έργα με συνολικό προϋπολογισμό επένδυσης από 50.000 € έως και 500.000 €. Η δυναμικότητα της μονάδας πρέπει να είναι έως και διακόσιες (200) κλίνες.
Πώς να κάνω αίτηση στο “Εξοικονομώ” για επιχειρήσεις;
Οι αιτήσεις έχουν ξεκινήσει από τις 12 Μαρτίου 2024. Οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο «Εξοικονομώ Επιχειρώ», θα υποβάλουν αίτηση χρηματοδότησης, μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας (κλικ εδώ) στο οποίο θα εφαρμοστεί η μέθοδος της άμεσης αξιολόγησης (First in-First out) με λίγα λόγια θα καταβληθεί σε ιδιοκτήτες επιχειρήσεων που θα κάνουν αίτηση πρώτοι.